ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΤΡΟΦΗΣ ΚΟΥΝΕΛΙΩΝ

Άσχετα με ότι πιστεύεται, η εκτροφή του κουνελιού δεν είναι δύσκολη. Χρειάζεται όμως ορισμένες βασικές γνώσεις ώστε να αποφεύγονται λάθη, τα οποία συχνά οδηγούν σε μεγάλες απώλειες. Χρειάζεται, επίσης, αδιάκοπη παρουσία, παρακολούθηση και συνεργασία με το ζώο, όπως και σε κάθε μικρή η μεγάλη εκτροφή ζώων.

Αναπαραγωγή

Τα θηλυκά κουνέλια εισέρχονται στην αναπαραγωγή σε ηλικία 4,5 μηνών, όταν το ελάχιστο σωματικό τους βάρος είναι 3,6 κιλά. Η αντίστοιχη ηλικία για τα αρσενικά είναι 5 μήνες. Η αναλογία θηλυκών προς αρσενικά που θα πρέπει να διατηρείται σε μία εκτροφή είναι 10:1, ενώ θα πρέπει να αποφεύγεται η ομομειξία. Τα θηλυκά μεταφέρονται ήπια στο κλουβί του αρσενικού, και όχι το αντίστροφο, ενώ πάντα υπό επιτήρηση, αφήνουμε να γίνουν 2-3 επιβάσεις (συνολικός χρόνος 20 λεπτά με 1 ώρα) και επιστρέφουμε το θηλυκό στο κλουβί του. Τα αρσενικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν 2 ή 3 το πολύ φορές την εβδομάδα. Το πιο σύντομο χρονικό διάστημα που μπορούμε να ζευγαρώσουμε μία κουνέλα μετά τον τοκετό είναι 11 ημέρες. Εφαρμόζοντας ταυτόχρονα τον απογαλακτισμό στις 35 ημέρες μετά τη γέννηση, μπορούμε να πετύχουμε έως 6 τοκετούς το χρόνο. Αντίθετα, η εκ νέου αναπαραγωγή της κουνέλας στις 21 ημέρες μετά τον τοκετό επιμηκύνει τη συνολική παραγωγική ζωή του ζώου.

Κυοφορία

Η κυοφορία στο κουνέλι διαρκεί 30-31 ημέρες. Από τη 12η-13η ημέρα είναι δυνατή η διάγνωσή της με ψηλάφηση της κοιλιάς από ένα πεπειραμένο άτομο (τα έμβρυα μοιάζουν με χάντρες κομπολογιού). Την 26η ημέρα της κυοφορίας, και όχι νωρίτερα, τοποθετούμε τη φωλιά στον κλωβό της μητέρας και προσθέτουμε μία στρωμνή από άχυρο ή πριονίδι. Προτιμούμε το πριονίδι έναντι του άχυρου, αλλά προσέχουμε να μην έχει σκόνη διότι μπορεί τα κουνελάκια να πάθουν ασφυξία. Αν προμηθευτούμε πριονίδι με σκόνη, την αφαιρούμε τινάζοντας το μέσα από ένα τούλι. Η στρωμάτωση της φωλιάς γίνεται με την ακόλουθη σειρά: πρώτα ένα στρώμα πριονίδι, ακολουθεί το πλαστικό πλέγμα και μετά πάλι ένα στρώμα πριονίδι. Έπειτα αφήνουμε ανοιχτή την είσοδο της φωλιάς ώστε η μητέρα να μπαινοβγαίνει για να τη συνηθίσει και να δημιουργήσει το τελικό στρώμα από τρίχες, τις οποίες αφαιρεί από το σώμα της.

Τοκετός

Ο τοκετός πραγματοποιείται συνήθως τη νύχτα. Κάθε κουνέλα γεννά από 4 έως 9 μικρά, με τις καλύτερες μητέρες να γεννούν έως και 12 μικρά. Επειδή όμως η κουνέλα έχει συνήθως 8 θηλές, τα υπεράριθμα κουνελάκια είναι σκόπιμο να μεταφέρονται σε άλλη μητέρα με μικρότερη τοκετοομάδα (υιοθεσία). Συγκεκριμένα, στις κουνέλες πρώτου τοκετού αφήνουμε 8 κουνελάκια, στις δεύτερου τοκετού 9 και στις μεγαλύτερης ηλικίας 10. Μετά τον τοκετό η φωλιά θα πρέπει να επιθεωρείται καθημερινά ώστε να αφαιρούνται τα νεκρά κουνελάκια και το λερωμένο πριονίδι, το οποίο πρέπει να αντικαθιστάται με καινούριο καθαρό. Η επιθεώρηση αυτή θα πρέπει να γίνεται με ήρεμες κινήσεις και σε στιγμή που η κουνέλα είναι έξω από τη φωλιά. Περνώντας από φωλιά σε φωλιά, καθαρίζουμε τα χέρια μας με αντισηπτικό διάλυμα για να αποτρέψουμε τη διασπορά μικροβίων μεταξύ τους. Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δίδεται στη θερμοκρασία της φωλιάς. Επίσης, επειδή οι μητέρες ενδέχεται μετά τον τοκετό να παρουσιάσουν επιλόχειο πυρετό, καλό είναι στη φάση αυτή να συμβουλευτούμε ένα κτηνίατρο.

Θηλασμός-Άπογαλακτισμός

Ο θηλασμός στα κουνέλια διαρκεί 4-5 εβδομάδες. Τα μικρά θηλάζουν μία φορά την ημέρα, συνήθως το πρωί, για πέντε περίπου λεπτά. Από την 3η εβδομάδα και μετά αρχίζουν να καταναλώνουν και στερεά τροφή (πάντα ξηρά τροφή και καλής ποιότητας). Ο απογαλακτισμός πραγματοποιείται την 4η ή 5η εβδομάδα και τα μικρά απομακρύνονται από το κλουβί της μητέρας και τοποθετούνται στα κλουβιά πάχυνσης ατομικά ή ανά ομάδες των 2 ατόμων. Επειδή ο απογαλακτισμός είναι μεγάλο στρες για τα κουνελάκια καλό είναι να τους χορηγηθεί αντιστρεσική θεραπεία για ένα περίπου μήνα, ώστε να τα βοηθήσει να το ξεπεράσουν (συμβουλευόμαστε τον κτηνίατρό μας).

Ανάπτυξη

Στα παχυνόμενα κουνέλια θα πρέπει να παρέχεται συνεχώς τροφή για κατανάλωση κατά βούληση. Τα ζώα αυτά είναι από τη φύση τους νυχτόβια και καταναλώνουν τη μεγαλύτερη ποσότητα τροφής τη νύχτα, οπότε ταΐζουμε το απόγευμα. Επίσης, τα κουνέλια είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στα εντασιογόνα ερεθίσματα (δυνατοί θόρυβοι, πολυκοσμία, εισαγωγή νέων αντικειμένων στο χώρο τους κ.α.) οπότε είναι βασικό το περιβάλλον τους να διατηρείται ήρεμο.

Διατροφή

Η μη ισορροπημένη διατροφή είναι πηγή πολλών προβλημάτων σε μία εκτροφή. Με τη χρήση συμπυκνωμένης τροφής σε σύμπηκτα (κουνελίνη) έχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα διότι σε αυτή εμπεριέχονται όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το κουνέλι στις σωστές αναλογίες. Μία καλής ποιότητας κουνελίνη περιέχει μόνο φυσικά συστατικά (δημητριακούς καρπούς, μηδική, ηλίανθο). Στα ζώα που προορίζονται για αναπαραγωγή, από την ηλικία των 3 μηνών και έπειτα τους χορηγούμε ατομικές μερίδες 160-200 γραμμαρίων. Μία εβδομάδα πριν και μία εβδομάδα μετά την αναπαραγωγή όμως τους παρέχουμε τροφή κατά βούληση ενώ το ίδιο κάνουμε και στις κουνέλες που θηλάζουν. Ποτέ δεν κάνουμε απότομες αλλαγές στην τροφή αλλά πάντα σταδιακά. Κατά τον απογαλακτισμό χορηγούμε στα κουνελάκια τροφή κατά μερίδες. Ξεκινούμε από 100 g την πρώτη εβδομάδα, 110 g τη δεύτερη, 120 g την τρίτη εβδομάδα κ.ο.κ.

Υγιεινή

Είναι ιδιαίτερα κρίσιμο να τηρούμε αυστηρούς κανόνες υγιεινής στο θάλαμο και τον εξοπλισμό των κουνελιών. Μετά από κάθε παρτίδα παχυνόμενων καθαρίζουμε σχολαστικά και απολυμαίνουμε τους κλωβούς. Το πιο απλό απολυμαντικό διάλυμα για τον ψεκασμό των κλωβών είναι να διαλύσουμε 1 όγκο οικιακής χλωρίνης σε 3 όγκους νερού. Σε αντίθετη περίπτωση αγοράζουμε ένα ειδικό απολυμαντικό. Προσέχουμε όμως ιδιαίτερα να μην ψεκάσουμε την τροφή. Εμβολιάζουμε απαραίτητα τα κουνέλια αναπαραγωγής για την αιμορραγική νόσο 2 φορές το χρόνο, Μάρτιο και Οκτώβριο. Για τα παράσιτα του αυτιού, διαλύουμε πετρέλαιο φωτιστικό σε ίσο όγκο ελαιολάδου και διαβρέχουμε με το διάλυμα αυτό τα αυτιά των προσβεβλημένων κουνελιών. Για να αποφύγουμε την επανεμφάνιση, κάνουμε το ίδιο μία φορά το μήνα στα κουνέλια αναπαραγωγής.

Φωτισμός

Όταν τα κουνέλια διατηρούνται σε φυσικές συνθήκες φωτισμού, υπάρχει μία περιοδικότητα στην αποδοχή του αρσενικού από το θηλυκό. Οι πιθανότητες επιτυχίας της αναπαραγωγής είναι μεγαλύτερες την άνοιξη (από το Μάρτιο μέχρι τον Ιούνιο) και μικρότερες το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Όταν όμως στα κουνέλια παρέχεται σταθερός φωτισμός 16 ώρες την ημέρα, οι διαφορές αυτές εκμηδενίζονται. Άλλωστε, στις περιοχές με υψηλή θερμοκρασία το καλοκαίρι, είναι σκόπιμο να σταματούμε την αναπαραγωγή από τον Ιούνιο έως τα μέσα του Αυγούστου και να διατηρούμε τις κουνέλες σε συντήρηση παρέχοντάς τους 180 g τροφής την ημέρα.